پتروگرافی و تاریخچه ی رسوبگذاری افق های ماسه سنگی آسماری زیرین در میدان نفتی مارون

سازند آسماری به سن الیگو- میوسن مهم¬ترین سنگ مخزن میدان نفتی مارون (کربناته- ماسه¬سنگی) در فرو¬افتادگی دزفول در جنوب غربی ایران بوده، که در حوضه فورلندی کمربند کوهزایی زاگرس نهشته شده است. هدف از این مطالعه تفسیر محیط رسوبی، چینه¬نگاری سکانسی و بررسی فرآیند های دیاژنزی و تأثیر آن ها بر کیفیت مخزنی زون های پایینی سازند آسماری (زون¬های 50، 80/40 و 40) در چاه¬های شماره 281، 292، 339، 330، 323، 342 و 312 میدان نفتی مارون بر¬اساس تغییر در روند شکل نمودار گاما، نقشه¬های هم سنگی، خصوصیات پتروگرافی و تغییرات ریز¬رخساره¬ای است. همچنین تهیه نقشه¬های هم¬سنگی و بررسی گسترش رسوبی ماسه سنگ ها برای تعداد 215 حلقه چاه صورت گرفته است. بررسی دقیق مقاطع نازک میکروسکوپی منجر به شناسایی 7 ریز¬رخساره کربناته گردیده، که در چهار محیط دریای باز، سدی، لاگون و پهنه جزرومدی در یک رمپ هموکلینال (شامل رمپ خارجی، میانی و داخلی) نهشته شده¬اند. از نظر پتروگرافی ماسه¬سنگ های زون 50 و 40 میدان نفتی مارون به ترتیب در محدوده کوارتز¬وکی (همراه با گلاکونیت و شیل های حاوی فرامینیفر¬های پلاژیک) و کوارتز¬آرنایت با سیمان کلسیتی، دولومیتی، تبخیری و اکسید¬آهن قرار می¬گیرند. نقشه¬¬های هم سنگی (حدود 215 حلقه چاه) ترسیم شده برای زون¬های ماسه سنگی مورد نظر نشان می¬دهد که جهت ورود ماسه سنگ¬ها به میدان از سمت جنوب و جنوب غربی بوده، که به سمت شمال شرقی یک روند کاهشی را نشان می¬دهند و به خطوط کانتوری صفر می¬رسند. همچنین از سمت شمال غربی میدان به سمت مرکز بر مقدار ماسه سنگ افزوده شده و دوباره یک روند کاهشی را به سمت جنوب شرقی طی می¬کنند. بر مبنای اشکال شناسایی بر روی نمودار اشعه گاما رسوبات مورد مطالعه در محیط دریایی نهشته شده و به حالت¬های زنگوله¬ای دندانه¬دار، قارچی دندانه¬دار، واگنی به سمت چپ، دندانه¬دار، واگنی به سمت راست، سیلندری شکل و متقارن دیده می¬شوند. به¬طور¬کلی بر اساس شواهد پتروگرافی، مغزه¬های چاه¬پیمایی (ساخت رسوبی و ایکنو¬ فسیل)، نقشه¬های هم¬سنگی و نمودار چاه پیمایی گاما محیط رسوبی این زون¬ها به محیط¬های دور از ساحل و کانال¬های زیر دریایی (زون 50)، دلتایی (زون 80/40)، ساحلی و پهنه جزرومدی (قسمت های پایینی زون 40) و دلتایی- دهانه خلیجی (قسمت¬های بالایی زون 40) نسبت داده می¬شوند. به¬طور کلی رسوبات ماسه سنگی زون¬های پایینی سازند آسماری میدان نفتی مارون توسط سیستم دلتایی در طول حاشیه جنوب غربی حوضه گسترش پیدا کرده و دائماً تحت تأثیر تغییرات سطح آب دریا بوده¬اند. فرآیند¬های دیاژنزی اصلی که سازند آسماری را در چاه¬های مورد مطالعه تحت تأثیر قرار داده¬اند شامل تراکم فیزیکی و شیمیایی، انحلال، سیمانی شدن، دولومیتی شدن، انیدریتی شدن، هماتیتی شدن، پیریتی شدن، گلاکونیتی شدن و کانی¬های رسی بوده، که انحلال با ایجاد تخلخل حفره¬ای و دولومیتی شدن باعث افزایش کیفیت مخزنی (زون40) و سیمانی شدن، تراکم و پیریتی شدن (زون 50) باعث کاهش کیفیت مخزنی شده¬اند. بر مبنای پتروگرافی از مهمترین تخلخل¬های شناسایی شده در زون¬های ماسه سنگی می¬توان به تخلخل بین دانه¬ای، حفرات خیلی بزرگ، شکافی و ریز تخلخل اشاره کرد، که ارتباط خوبی را از نظر حجمی با گسترش زون¬های ماسه سنگی نشان می¬دهند. به طور کلی با کاهش زون¬های ماسه سنگی از سمت جنوب غربی به سمت شمال شرقی میدان کیفیت مخزنی نیز کاهش می¬یابد. به طور کلی آنالیز چینه نگاری سکانسی منجر به شناسایی سه سکانس رسوبی رده سوم (ds1 ،ds2 و ds3 ) در چاه های مورد مطالعه شده است.